ایناودی، گِلَس، نایمن، پارت. با آلبومی طرفیم که قطعاتی از پانزده آهنگساز برجسته در آن قرار گرفته است. از باخ گرفته تا گابریل فوره و مکس ریکتر.

دنیل هوپ (Daniel Hope)، نوازنده ویولن و بریتانیایی است. چهل سال دارد. از سال ۱۹۹۹ کارهای متفاوتی منتشر کرده و جوایز مختلفی برده است. شوستاکوویچ، مندلسون، موتزارت، باخ، ویوالدی. قبل از آلبوم «افلاک» (Spheres)، دنیل هوپ سولوئیست اصلی آلبوم تحسین‌شده‌ی «Recomposed by Max Richter: Vivaldi, The Four Seasons» بود. افلاک حدود چهار ماه بعد از آن و در اوایل سال ۲۰۱۳ توسط دویچه گرامافون انتشار یافت. هوپ درباره این آلبوم این‌چنین توضیح می‌دهد:

«از فیثاغورس شروع شد و بعضی از دانشمندان برجسته آلمانی آن را ادامه دادند، مثل یوهانس کپلر، که بر این باور بودند که موسیقی وقتی ساخته می‌شود که ستاره‌ها و سیاره‌ها حرکت یا تصادف می‌کنند، و این که موسیقی از ریاضی بنیان گرفته است، یک نوع هارمونیِ نجومی. من فکر کردم مهم است که این‌ها دانشمندان و ریاضی‌دانان فوق‌العاده‌ای بودند، نه فالگیر و کف‌بین. هدف من ساختن آلبومی بود که به این ایده‌ی باارزش نزدیک شود، در عین حال چیزهایی را پیدا کنم که آهنگسازان با فکر کردن در این زمینه ممکن است بسازند.»

و در جلد آلبوم از زبان دنیل هوپ می‌خوانیم:

«در این آلبوم، ایده‌ی من جمع کردن و به هم رساندنِ موسیقی و زمان بود و کارهایی از آهنگسازان قرون مختلف را شامل می‌شد که شاید همیشه در یک «کهکشان» پیدا نشوند، اما هنوز با آن سوال قدیمی به هم پیوند می‌خورند: آیا آنجا چیزی وجود دارد؟»

قطعاتی انتخابی هوپ برای آلبوم از قرن هفده تا قرن بیست و یکم را پوشش می‌دهد اما وزن آلبوم روی قطعاتِ ساخته‌ی مینی‌مالیست‌های معاصر است. قاعده و قانونی در کنار هم گذاشتن این قطعات رعایت نشده و بیش از هر چیز، سلیقه‌ی خودِ دنیل هوپ دخیل بوده، به قول خودش همه قطعات به نوعی فرازمینی‌ند. البته عنصرِ تکرار که مهم‌ترین عنصرِ کارهای مینی‌مالیست‌هاست، در اکثر کارهای این آلبوم دیده می‌شود.

از دوره باروک، دو قطعه از باخ و یوهان پل فون‌وستهوف (Johann Paul von Westhoff) و از اواخر دوره رومانتیک، یک قطعه‌ی کُرال از گابریل فوره (Gabriel Fauré) مجددا تنظیم و اجرا شده‌اند. سه قطعه در آلبوم نیز به مینی‌مالیست‌های قرن بیستم اختصاص دارد: آروو پارت (Arvo Pärt)، فیلیپ گلس (Philip Glass) و مایکل نایمن (Michael Nyman). از قرن بیست‌ویکمی‌ها، دو زنِ شرقی در لیست هستند: دو قطعه از لِرا آئرباخ (Lera Auerbach) و یک قطعه از النا کاتزچرنین (Elena Kats-Chernin). باقی معاصران از این قرارند: آلکسی ایگودسمن (Aleksey Igudesman)، آلکس بارانوفسکی (Alex Baranowski)، لودویکو ایناودی (Ludovico Einaudi)، مکس ریکتر (Max Richter)، کارل جنکینز (Karl Jenkins)، کارستن گاندرمن (Karsten Gundermann) و گابریل پروکفیف (Gabriel Prokofiev) نوه‌ی سرگئی پروکفیف که قطعه‌ی هم‌نام با آلبوم یعنی افلاک را نوشته است.

اجراهای هوپ واقعاً تر و تمیزند. بدون هیچ خودنمایی اضافی. تکنیک‌های هوپ در خدمت موسیقی است و شنونده، نوازنده را فراموش می‌کند. شاهکارِ هوپ اجرای حدوداً دوازده دقیقه‌ای قطعه‌ی مشهور، مشکل و طاقت‌فرسای آروو پارت است (Fratres). البته نباید فراموش کرد که ارکستر و سازهای دیگری نیز وجود دارند و با یک آلبوم سولوی ویولن طرف نیستیم. کارِ گروه کُر در قطعات گابریل فوره (Cantique de Jean Racine op. 11) و کارل جنکینز (Benedictus) عالی است و در مجموع کمتر ایرادی بر اجراها وارد است.

بشنوید: Gabriel Fauré – Cantique de Jean Racine op. 11

قطعه‌ی «روزها» (I Giorni) از لودویکو ایناودی را قبلاً در کارهایش شنیده بودیم. او آلبومی به همین نام دارد و در آن «روزها» یک قطعه‌ی سولوی پیانو است. دنیل هوپ با ویولنش روحی تازه در آن دمیده است و شاید «روزها» تبدیل به زیباترین قطعه‌ی آلبوم افلاک شده است.

بشنوید: Ludovico Einaudi – I Giorni

قطعه‌ی فیلیپ گلس (Echorus) همان است که می‌خواهیم؛ می‌توان بارها و بارها آن را گوش داد. قطعه‌ی آروو پارت (Fratres) نفسگیر است (درباره این قطعه و آروو پارت این مقاله دُرّاب را بخوانید). قطعه‌ی نایمن (Trysting Fields) همان امضاهای خودش را دارد. چیزی که انتظارمان را برآورده نمی‌کند، قطعه کوتاه مکس ریکتر (یا ریشتر) است. با اینکه نام ریکتر روی جلد آلبوم آمده است، از موسیقی چندخطی و پلی‌فونیک مخصوص او خبری نیست. از بین آن‌ها که کمتر نام و نشان دارند نیز کارهای آئرباخ و بارانوفسکی قابل توجه است. در مجموع، برای شنونده‌ی علاقه‌مند به موسیقی کلاسیک و نئوکلاسیک و مینی‌مالیسم، این آلبوم فرصت خوبی برای شناختن بعضی ستاره‌های این موسیقی و گردش در کهکشان‌های متفاوت آن است.