معمولاً سبک نیواورلئان را اولین سبک در موسیقی جَز میدانند. اما قبل از اینکه سبک نیواورلئان گسترش پیدا کند، رگتایم وجود داشت. مرکز رگتایم نه نیواورلئان بلکه سدالیا در ایالت میزوری بود، جایی که اسکات جاپلین در آن زندگی میکرد. جاپلین نوازنده پیانو و آهنگساز برجستهی رگتایم بود. در ساختههای جاپلین و همینطور در رگتایم، سنّت قدیمی اروپایی با احساس ریتمیک سیاهپوستان در هم آمیخته میشود. برای رگتایم بیش از هر شکلی دیگر از جَز میتوان این عبارت را به کار برد: «موسیقی سفیدی که سیاه نواخته میشود.»
ده آلبوم برتر سبک جز در سال ۲۰۱۴ . در سالی که نمادهای موسیقی جز مثل کیت جرت، سونی رولینز، چیک کوریا و دیو هالند دست به انتشار آلبومهای جدید زدند اتفاقات بزرگ جز اما زیر سایهی نامهای کمتر شنیده شده رقم خورد. در ترکیه، نروژ، جمهوری چک، سوئد، آمریکا و آذربایجان.
یکی از بهترین راهها برای شنیدن آثار قدیم و جدید سبک جَز استفاده از سرویس اسپاتیفای است. سرویس آنلاین پخش موسیقی با گنجینهی فوقالعادهای از هزاران هزار آلبوم موسیقی. در این یادداشت چند برنامهی جانبی موجود در اسپاتیفای که با استفاده از آنها میتوان به کندوکاوی جدیتر در تاریخ موسیقی جَز پرداخت و گسترهی وسیعتری از آثار این سبک را شنید را معرفی خواهم کرد.
آلبوم «خط کارمن» از گروه «اسپیسمانکی» نیز بار دیگر لذت همنشینی بداههپردازی و موسیقی الکترونیک را که یکی از مولفههای اصلی صحنهی جز نروژ است را یادآوری میکند.ترکیب پیانو، درامز، ویبرافون، زنگ و اصوات الکترونیک راه را برای نواختن در دامنهای گسترده از آشوبِ نویز تا خلسهی مینیمال باز میکند؛ مثل یک سفر فضایی. معلق میان زمین و فضا، میان رئالیسم موسیقی آکوستیک و ماورایی بودن صداهای الکترونیک. آرامشِ اینجا بودن و اضطرار و اضطراب آنجا رفتن. گاهی آکنده از حس فشارِ روانی تعلیق در فضاهای بینهایتی که به دشواری میتوان فرار از آن را متصور شد و گاهی آرام شبیه اطمینان عارفانه و نگرانکنندهی مت کوالسکیِ معلق در فضایی نامتنهاهی که فیالنفسه بودن در آن قمار با زندگی است.
عود به عنوان یکی از سازهای اصلی و کهن موسیقی خاورمیانه از اولین سازهای شرقی بود که به گروههای موسیقی جز راه پیدا کرد. سازی که امروز جلوهی باشکوهی از موسیقی شرقی را در این ژانر از خود به نمایش گذاشته است. در این یادداشت تلاش خواهم کرد به سیر تاریخی تولد، حیات و شکوفایی ساز عود در موسیقی جز بپردازم.