بهترین آلبوم‌های جز در سال ۲۰۱۳

سنت انتخاب بهترین‌ها با آغاز سال جدید میلادی فرا می‌رسد.در یادداشت زیر، مرور کوتاهی خواهم داشت بر ده آلبومی که به عقیده‌ی نگارنده از بهترین‌های سبک جز در سال ۲۰۱۳ بودند.

Final

بدون هیچ ترتیبی:

آلبوم: Polska

هنرمند: تریوی موژجر، دنیلسون، فرسکو (Mozdzer Danielsson Fresco)

ناشر: ACT Records

جلوه‌ای دیگر از درخشش مکتب لهستان که یکی از مطرح‌ترین صدا‌ها در جز معاصر اروپا است. آلبوم کم‌نظیری از بداهه‌نوازی‌های ملودیک پیانو در فضایی خلسه آور که حاصل کار تریویی به رهبری لِشِک موژجر، پیانیست لهستانی با همکاری لارس دنیلسون، نوازنده ویلنسل و کنتر‌باس سوئدی و زهر فرسکو، پرکاشنیست اسرائیلی  است. اثری که به واسطه‌ی حضور فرسکو گاهی به ریشه‌های موسیقی کلزمر (موسیقی یهودی) سرک می‌کشد و گاهی فضا‌سازی‌های دنیلسون با ویلنسل موسیقی را به اتمسفر کلاسیک نزدیک می‌کند. جز آرامی که باید شنید.

بشنوید: قطعه Polska

آلبوم: City of Broken Dreams

هنرمند: تریوی جیووانی گودی (Giovanni Guidi Trio)

ناشر: ECM Records

با وجود این آلبوم از گروه جیووانی گودی، پیانیست جوان ایتالیایی، می‌توان گفت که تریوی کلیشه‌ای پیانو، کنتر‌باس و درامز هنوز به انتها نرسیده است و هم‌چنان می‌توان از هم‌نوازی این سه ساز در کنار هم لذت برد. به نام غم‌انگیز آلبوم توجه کنید، بله! موسیقی نیز به همان اندازه اندوهگین است. ملودی‌های افسرده‌‌ی گودی با پیانو در کنار زخمه‌های پر‌طنین کنتر‌باس که شبیه آوار بر سر فضای  موسیقی خراب می‌شوند یکی از بهترین مینیمال – جز‌های سال‌های اخیر را می‌سازند.

بشنوید: قطعه Late Blue

آلبوم: Places of Worship

هنرمند: آرو هنریکسن (Arve henriksen)

ناشر: Rune Grammofon

آخرین آلبوم آرو هنریکسن، نوازنده ترومپت نروژی که قطعات آن را با الهام از عبادت‌گاه‌های مذهبی مکاتب و ادیان مختلف در سرتاسر جهان تصنیف کرده است. همکاری او با مجموعه‌ای از بهترین نوازندگان جز اسکاندیناوی که همگی تجربیات درخشانی از اجرای جز در مرز‌های امبینت دارند آلبومی شنیدنی خلق کرده. صدای نرم ترومپت هنریکسن که ریشه در علاقه‌ی او به ساز‌های شاکوهاچی و دودک دارد در کنار سمپل‌های الکترونیکی قرار گرفته که نوازندگان نوانایی چون ایویند آئارست، جان بنگ و اریک هانوره ایجاد کرده‌اند. نتیجه خلق اتمسفری روحانی است که با فضای عبادت‌گاه‌های مورد نظر هنریکسن ارتباطی عمیق پیدا می‌کند. یک نمونه مثال‌زدنی ازموفقیت در ایده تا اجرا.

بشنوید: قطعه Adhan

آلبوم: Realize!

هنرمند: تری فال (Three fall)

ناشر: ACT Records

اثری از تریوی تری فال با ساز‌بندی عجیب ترومبون، ساکسوفون و درامز. یکی از آثار غافل‌گیر کننده‌‌ی سالی که گدشت. گروه جوان آلمانی در این آلبوم یک جز – فانک ریتمیک، پر‌هیجان و گاه کمیک را ارائه می‌دهند. هر قطعه‌اش با سولو‌هایی درخشان تزیین شده است. انگار «جز نیواورلئان» از قبر برخاسته باشد و ساز‌ها را برای رقص کوک کرده باشند. پیش‌تر راجع به این آلبوم در این لینک نوشته‌ام.

بشنوید: قطعه Bata

آلبوم: Spellbound

هنرمند: ترلوک گورتو (Trilok Gurtu)

ناشر: Moosicus Records

ترلوک گورتو، نوازنده سرشناس هندی ساز‌های کوبه‌ای و یکی از تلفیق کنندگان موسیقی شبه‌قاره و جز در آلبوم Spellbound به یاد مرشد ترومپت‌نوازش، دن چری فقید، یک هستی‌شناسی از وضعیت ترومپت معاصر ارائه می‌کند. سفر دور‌ دنیای او و ملاقاتش با نوازندگان سرشناس ترومپتِ جز و کلاسیک باعث خلق مجموعه‌ قطعاتی شده که هر یک در کنار صدای متفاوت ترومپتِ نوازنده‌اش رنگ و بوی موسیقی بومی در گوشه کنار جهان را معرفی می‌کند. برای اطلاع بیش‌تر از این آلبوم می‌توانید این یادداشت را در درّاب بخوانید.

بشنوید: قطعه Manteca

آلبوم: La Notte

هنرمند: کتیل بیورنستاد (Ketil Bjornstad)

ناشر: ECM Reecords

یک ضبط زنده‌ی درخشان در فستیوال موسیقی مولده نروژ، به رهبری پیرمرد پیانیست نروژی، کتیل بیورنستاد. آلبومی ملهم از فیلم «شب» (که نام آلبوم نیز هست) اثر فیلم‌ساز فقید ایتالیایی، مایکل آنجلو آنتونیونی. به موسیقی فیلم نزدیک می‌شود اما از ورطه‌ی جز جدا نمی‌شود. موسیقی‌ای شعر‌گونه با حضور تعدادی از برترین نوازندگان جز معاصر، آریلد اندرسن (کنتر‌باس)، آنیا لشنر (ویلنسل)، ایویند آئارست (گیتار و افکت‌های الکترونیک)، اندی شپارد (ساکسوفون) و مارلین مازور (درامز).

بشنوید: قطعه VIII

آلبوم: Arborescence

هنرمند: آرون پارکز (Aaron Parks)

ناشر: ECM Records

سولوی پیانویی از آرون پارکز، پیانیست جوان نیویورکی که نوید تولد کیت جرتی دیگر برای دوست‌داران موسیقی جز است. با کنترل حساب شده‌ای بر تکنیک نوازندگی و ارائه‌ی موسیقی پر سکوت و بدون تکلفی که می‌توان آن را حتا به فضای موسیقی نئوکلاسیک مرتبط ساخت؛ هر چند که در برخی قطعات به طرز عجیبی یادآور بداهه‌نوازی‌های جرت است. در سالی که کیت جرت چهار آلبوم منتشر ساخت خیلی باید خوب ساز زده باشی که سولوی پیانویت در لیست بهترین‌های سال قرار بگیرد.

بشنوید: قطعه In Pursuit

آلبوم: New Circle

هنرمند: گیر لایسنه (Geir Lysne)

ناشر: ACT Records

حاصل بیگ‌بند عجیب گیر لایسنه آهنگ‌ساز و نوازنده ساکسوفون نروژی. جزی جهانی که هر قطعه‌اش موسیقی بومی نقطه‌ای از جهان را منعکس می‌کند. هر چند صدایِ جدید برخاسته از جز اسکاندیناوی اشارات صریحی به موسیقی فولکلور و جهانی دارد؛ اما آلبوم New Circle لایسنه را باید از معدود آثار موفقی دانست که این هم‌نشینی را در قالب ارکستر بیگ بند به‌کار می‌بندد. جز پر طنینی که از موسیقی ویتنام در شرق دور تا موسیقی قلب آفریقا در آن شنیده می‌شود.

بشنوید: قطعه Sakn

آلبوم: Beyond the Double Bass

هنرمند: رناد گارسیا فونس (Renaud Garcia-Fons)

ناشر: Enja Records

مجموعه‌ای از قطعاتِ شرقی رناد گارسیا فونس، نوازنده تجربه‌گرای فرانسوی کنترباس، که از آثار پیشین و اجراهای زنده‌ی او گلچین شده است. اجرای شگفت‌انگیز نواها و مقام‌های آشنای موسیقی ملل با کنتر‌باس. سفری سحر‌انگیز و پر‌هیجان از فلامنکو و آندلس تا مقام‌های تنبور کردستان با کنتر‌باس پنج سیم گارسیا فونس. یک تجربه منحصر‌به‌فرد از صدایی بیگانه در جزِ جهانی.

بشنوید: Voyage à Jeyhounabad

آلبوم: Thrill Box

هنرمند: وینسنت پیرانی (Vincent Peirani)

ناشر: ACT Records

حضور آکاردئون در ارکستر‌های جز معاصر اروپا دیگر کسی را متعجب نمی‌کند. حالا وینسنت پیرانی، آکاردئون نواز جوان فرانسوی در کنار میاکل وولنی، نوازنده پیانو و میشل بنیتا نوازنده کنتر‌باس مجموعه ارزش‌مندی از ظرفیت‌های آکاردئون در موسیقی جز را به نمایش می‌گذارد. اثری که گاه رنگ و بوی جز آزاد به خود می‌گیرد و گاه به آشنا‌ترین نواهای آکاردئون در موسیقی چانسون فرانسه و موسیقی کولی‌های بالکان سرک می‌کشد.

بشنوید: قطعه Hypnotic


13 thoughts on “بهترین آلبوم‌های جز در سال ۲۰۱۳

    1. وحید طارمی نویسنده

      توصیه می‌کنم اگر از جز لذت می‌برید همه را گوش بدید. و اگر می‌خواهید جز را تنها تجربه کنید آلبوم‌های گارسیا فونس و تری فال برای شروع کار‌های خوبی هستند.

  1. احسان

    سلام و ممنون بابت موسیقی های خوبی که معرفی کردید.
    یک سوال: به کسی که تازه می خواهد با موسیقی جز آشنا بشود و سابقه گوش دادن به این ژانر موسیقی را نداشته چه پیشنهادی دارید برای شروع؟ من بعضی از کارهای مایلز دیویس را گوش داده م و ترکیب و همنوایی پیانو و ترومپت برایم جالب و لذت بخش بود. به نظر شما کدام آثار هستند که در موسیقی جز یک «باید» به حساب می آیند و حتما باید گوششان داد؟

    1. وحید طارمی نویسنده

      دو سوال بسیار سخت پرسیدید. اگر تازه می‌خواهید جز شنیدن را شروع کنید پیشنهاد من شنیدن آثار هنرمندانی است که در فضای ملودیک‌تری سیر می‌کنند، مثل Chris Botti و Boney James از معاصرین و Ben Webster و Coleman Hawkins از قدیمی‌ها. در مورد باید‌ها بحث طولانی است ولی از نظر من آثار مایلز دیویس در تمام دوره‌ها، آثار دهه هفتاد کیت جرت و آثار چارلز مینگس در دهه‌های ۵۰ و ۶۰، یان گاربارک در دهه ۹۰ و انور براهم در دهه‌ی اول قرن جدید از باید‌ها است. اگر دنبال دو‌نوازی خوب پیانو و ترومپت هم هستید دو آلبوم زیر را به شما پیشنهاد می‌کنم.
      http://www.allmusic.com/album/alma-mw0002291229
      http://www.allmusic.com/album/the-third-man-mw0000582798

  2. فرشاد آریا

    جناب آقای طارمی عزیز با سپاس بابت این مطلب مهمی که برای کسانی که علاقه مند جز هستند قرار دادید فقط میخواستم ازتون خواهش کنم که لطف بفرمایید منابعی رو برای دانلود یا تهیه آثار هنرمندان بزرگ قدیمی و معاصر جز معرفی کنید چون واقعا هرچه گشتیم متاسفانه منابع محدود کم و خیلی ناقص هستند . سپاس بیکران

پاسخ دادن به احسان لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *