سنت انتخاب بهترینها با آغاز سال جدید میلادی فرا میرسد.در یادداشت زیر، مرور کوتاهی خواهم داشت بر ده آلبومی که به عقیدهی نگارنده از بهترینهای سبک جز در سال ۲۰۱۳ بودند.
بدون هیچ ترتیبی:
آلبوم: Polska
هنرمند: تریوی موژجر، دنیلسون، فرسکو (Mozdzer Danielsson Fresco)
ناشر: ACT Records
جلوهای دیگر از درخشش مکتب لهستان که یکی از مطرحترین صداها در جز معاصر اروپا است. آلبوم کمنظیری از بداههنوازیهای ملودیک پیانو در فضایی خلسه آور که حاصل کار تریویی به رهبری لِشِک موژجر، پیانیست لهستانی با همکاری لارس دنیلسون، نوازنده ویلنسل و کنترباس سوئدی و زهر فرسکو، پرکاشنیست اسرائیلی است. اثری که به واسطهی حضور فرسکو گاهی به ریشههای موسیقی کلزمر (موسیقی یهودی) سرک میکشد و گاهی فضاسازیهای دنیلسون با ویلنسل موسیقی را به اتمسفر کلاسیک نزدیک میکند. جز آرامی که باید شنید.
آلبوم: City of Broken Dreams
هنرمند: تریوی جیووانی گودی (Giovanni Guidi Trio)
ناشر: ECM Records
با وجود این آلبوم از گروه جیووانی گودی، پیانیست جوان ایتالیایی، میتوان گفت که تریوی کلیشهای پیانو، کنترباس و درامز هنوز به انتها نرسیده است و همچنان میتوان از همنوازی این سه ساز در کنار هم لذت برد. به نام غمانگیز آلبوم توجه کنید، بله! موسیقی نیز به همان اندازه اندوهگین است. ملودیهای افسردهی گودی با پیانو در کنار زخمههای پرطنین کنترباس که شبیه آوار بر سر فضای موسیقی خراب میشوند یکی از بهترین مینیمال – جزهای سالهای اخیر را میسازند.
آلبوم: Places of Worship
هنرمند: آرو هنریکسن (Arve henriksen)
ناشر: Rune Grammofon
آخرین آلبوم آرو هنریکسن، نوازنده ترومپت نروژی که قطعات آن را با الهام از عبادتگاههای مذهبی مکاتب و ادیان مختلف در سرتاسر جهان تصنیف کرده است. همکاری او با مجموعهای از بهترین نوازندگان جز اسکاندیناوی که همگی تجربیات درخشانی از اجرای جز در مرزهای امبینت دارند آلبومی شنیدنی خلق کرده. صدای نرم ترومپت هنریکسن که ریشه در علاقهی او به سازهای شاکوهاچی و دودک دارد در کنار سمپلهای الکترونیکی قرار گرفته که نوازندگان نوانایی چون ایویند آئارست، جان بنگ و اریک هانوره ایجاد کردهاند. نتیجه خلق اتمسفری روحانی است که با فضای عبادتگاههای مورد نظر هنریکسن ارتباطی عمیق پیدا میکند. یک نمونه مثالزدنی ازموفقیت در ایده تا اجرا.
آلبوم: Realize!
هنرمند: تری فال (Three fall)
ناشر: ACT Records
اثری از تریوی تری فال با سازبندی عجیب ترومبون، ساکسوفون و درامز. یکی از آثار غافلگیر کنندهی سالی که گدشت. گروه جوان آلمانی در این آلبوم یک جز – فانک ریتمیک، پرهیجان و گاه کمیک را ارائه میدهند. هر قطعهاش با سولوهایی درخشان تزیین شده است. انگار «جز نیواورلئان» از قبر برخاسته باشد و سازها را برای رقص کوک کرده باشند. پیشتر راجع به این آلبوم در این لینک نوشتهام.
آلبوم: Spellbound
هنرمند: ترلوک گورتو (Trilok Gurtu)
ناشر: Moosicus Records
ترلوک گورتو، نوازنده سرشناس هندی سازهای کوبهای و یکی از تلفیق کنندگان موسیقی شبهقاره و جز در آلبوم Spellbound به یاد مرشد ترومپتنوازش، دن چری فقید، یک هستیشناسی از وضعیت ترومپت معاصر ارائه میکند. سفر دور دنیای او و ملاقاتش با نوازندگان سرشناس ترومپتِ جز و کلاسیک باعث خلق مجموعه قطعاتی شده که هر یک در کنار صدای متفاوت ترومپتِ نوازندهاش رنگ و بوی موسیقی بومی در گوشه کنار جهان را معرفی میکند. برای اطلاع بیشتر از این آلبوم میتوانید این یادداشت را در درّاب بخوانید.
آلبوم: La Notte
هنرمند: کتیل بیورنستاد (Ketil Bjornstad)
ناشر: ECM Reecords
یک ضبط زندهی درخشان در فستیوال موسیقی مولده نروژ، به رهبری پیرمرد پیانیست نروژی، کتیل بیورنستاد. آلبومی ملهم از فیلم «شب» (که نام آلبوم نیز هست) اثر فیلمساز فقید ایتالیایی، مایکل آنجلو آنتونیونی. به موسیقی فیلم نزدیک میشود اما از ورطهی جز جدا نمیشود. موسیقیای شعرگونه با حضور تعدادی از برترین نوازندگان جز معاصر، آریلد اندرسن (کنترباس)، آنیا لشنر (ویلنسل)، ایویند آئارست (گیتار و افکتهای الکترونیک)، اندی شپارد (ساکسوفون) و مارلین مازور (درامز).
آلبوم: Arborescence
هنرمند: آرون پارکز (Aaron Parks)
ناشر: ECM Records
سولوی پیانویی از آرون پارکز، پیانیست جوان نیویورکی که نوید تولد کیت جرتی دیگر برای دوستداران موسیقی جز است. با کنترل حساب شدهای بر تکنیک نوازندگی و ارائهی موسیقی پر سکوت و بدون تکلفی که میتوان آن را حتا به فضای موسیقی نئوکلاسیک مرتبط ساخت؛ هر چند که در برخی قطعات به طرز عجیبی یادآور بداههنوازیهای جرت است. در سالی که کیت جرت چهار آلبوم منتشر ساخت خیلی باید خوب ساز زده باشی که سولوی پیانویت در لیست بهترینهای سال قرار بگیرد.
آلبوم: New Circle
هنرمند: گیر لایسنه (Geir Lysne)
ناشر: ACT Records
حاصل بیگبند عجیب گیر لایسنه آهنگساز و نوازنده ساکسوفون نروژی. جزی جهانی که هر قطعهاش موسیقی بومی نقطهای از جهان را منعکس میکند. هر چند صدایِ جدید برخاسته از جز اسکاندیناوی اشارات صریحی به موسیقی فولکلور و جهانی دارد؛ اما آلبوم New Circle لایسنه را باید از معدود آثار موفقی دانست که این همنشینی را در قالب ارکستر بیگ بند بهکار میبندد. جز پر طنینی که از موسیقی ویتنام در شرق دور تا موسیقی قلب آفریقا در آن شنیده میشود.
آلبوم: Beyond the Double Bass
هنرمند: رناد گارسیا فونس (Renaud Garcia-Fons)
ناشر: Enja Records
مجموعهای از قطعاتِ شرقی رناد گارسیا فونس، نوازنده تجربهگرای فرانسوی کنترباس، که از آثار پیشین و اجراهای زندهی او گلچین شده است. اجرای شگفتانگیز نواها و مقامهای آشنای موسیقی ملل با کنترباس. سفری سحرانگیز و پرهیجان از فلامنکو و آندلس تا مقامهای تنبور کردستان با کنترباس پنج سیم گارسیا فونس. یک تجربه منحصربهفرد از صدایی بیگانه در جزِ جهانی.
آلبوم: Thrill Box
هنرمند: وینسنت پیرانی (Vincent Peirani)
ناشر: ACT Records
حضور آکاردئون در ارکسترهای جز معاصر اروپا دیگر کسی را متعجب نمیکند. حالا وینسنت پیرانی، آکاردئون نواز جوان فرانسوی در کنار میاکل وولنی، نوازنده پیانو و میشل بنیتا نوازنده کنترباس مجموعه ارزشمندی از ظرفیتهای آکاردئون در موسیقی جز را به نمایش میگذارد. اثری که گاه رنگ و بوی جز آزاد به خود میگیرد و گاه به آشناترین نواهای آکاردئون در موسیقی چانسون فرانسه و موسیقی کولیهای بالکان سرک میکشد.
عالی و سپاس !
یکی دوتاشون که فکر میکنی بهتره رو بگو دانلود کنم
با تشکر..
توصیه میکنم اگر از جز لذت میبرید همه را گوش بدید. و اگر میخواهید جز را تنها تجربه کنید آلبومهای گارسیا فونس و تری فال برای شروع کارهای خوبی هستند.
سلام و ممنون بابت موسیقی های خوبی که معرفی کردید.
یک سوال: به کسی که تازه می خواهد با موسیقی جز آشنا بشود و سابقه گوش دادن به این ژانر موسیقی را نداشته چه پیشنهادی دارید برای شروع؟ من بعضی از کارهای مایلز دیویس را گوش داده م و ترکیب و همنوایی پیانو و ترومپت برایم جالب و لذت بخش بود. به نظر شما کدام آثار هستند که در موسیقی جز یک «باید» به حساب می آیند و حتما باید گوششان داد؟
دو سوال بسیار سخت پرسیدید. اگر تازه میخواهید جز شنیدن را شروع کنید پیشنهاد من شنیدن آثار هنرمندانی است که در فضای ملودیکتری سیر میکنند، مثل Chris Botti و Boney James از معاصرین و Ben Webster و Coleman Hawkins از قدیمیها. در مورد بایدها بحث طولانی است ولی از نظر من آثار مایلز دیویس در تمام دورهها، آثار دهه هفتاد کیت جرت و آثار چارلز مینگس در دهههای ۵۰ و ۶۰، یان گاربارک در دهه ۹۰ و انور براهم در دههی اول قرن جدید از بایدها است. اگر دنبال دونوازی خوب پیانو و ترومپت هم هستید دو آلبوم زیر را به شما پیشنهاد میکنم.
http://www.allmusic.com/album/alma-mw0002291229
http://www.allmusic.com/album/the-third-man-mw0000582798
ممنونم، در همین حد هم کافی ست، کم کم با زبان این ژانر آشنایم می کند.
بسیار متشکرم از راهنمایی شما. آلبوم دومی در همنوازی پیانو و ترومپت خیلی به دام نشست..
جناب آقای طارمی عزیز با سپاس بابت این مطلب مهمی که برای کسانی که علاقه مند جز هستند قرار دادید فقط میخواستم ازتون خواهش کنم که لطف بفرمایید منابعی رو برای دانلود یا تهیه آثار هنرمندان بزرگ قدیمی و معاصر جز معرفی کنید چون واقعا هرچه گشتیم متاسفانه منابع محدود کم و خیلی ناقص هستند . سپاس بیکران
بسیاری از آثار جز در سرویس اسپاتیفای (Spotify) قابل شنیدن هستند. ضمن این که یک سری منابع رو هم براتون ایمیل کردم.
اگر این منابع دانلود رو به منم بگید ممنون میشم.
بهترین آلبوم های ۲۰۱۴ رُ انتخاب نمیکنید ؟
احتمالن تا دو یا سه هفته دیگه به آلبومهای برتر سال ۲۰۱۴ در سبک جز خواهیم پرداخت.
سپاس فراوان